«فساد سه هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی»، «ویژه‌خواری‌های دوره تحریم و ظهور افرادی چون بابک زنجانی» و همچنین «شفاف نبودن هزینه‌کرد 700 میلیارد دلار درآمد نفتی در دولت قبل» از جمله موارد مهمی است که مخالفان انصراف از یارانه‌ها مطرح کرده و عنوان می‌کنند با چه تضمینی مردم باید از «حق خود» بگذرند و آن را در اختیار دولت بگذارند تا در راستای محرومیت‌زدایی به کار گیرد؟ این دست از پرسش‌ها سبب شده تا برخی خانوارها که میل به انصراف یارانه دارند در این خصوص دچار تردید شوند.
ظریف: هیچ‌وقت یارانه نگرفتم
«محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه با استقبال از فضای ایجاد شده برای انصراف از یارانه‌ها در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» از افراد پردرآمد جامعه خواست با صرف نظر از دریافت یارانه، دولت را یاری کنند تا آن را در اختیار خانواده‌های نیازمند کشور قرار دهد. او گفت: «برخی خانواده‌ها هستند که این مبلغ یارانه‌ها نقشی در کیفیت زندگی‌شان ندارد و اگر چنین پولی هم به حساب‌شان وارد نشود متوجه آن نمی‌شوند؛ بنابراین پیشنهاد این است انصراف خود از گرفتن یارانه‌ها را به دولت اعلام کنند تا این پول به کسانی برسد که محتاج آنند.»
ظریف افزود: «بسیاری از خانوارهای ثروتمند اصلا متوجه نمی‌شوند که چه زمانی پول ناشی از یارانه‌ها به حساب‌شان واریز می‌شود چون این پول نقشی در زندگی‌شان ندارد و بود و نبودش فرقی به حال آنان ندارد.» وزیر امور خارجه اضافه كرد: «بنده و خانواده‌ام از روز اول که نظام پرداخت یارانه‌ها اجرایی شده، هیچ مبلغی به‌عنوان یارانه نگرفته‌ایم؛ بنابراین جزو نخستین خانواده‌هایی هستیم که از همان ابتدا به این کمپین پیوسته‌ایم.»
غني‌نژاد: مردم به دولت كمك كنند
موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان و یکی از مدافعان اقتصاد آزاد به این دسته از افراد توصیه می‌کند به دولتی که انتخابش کرده‌اند اعتماد کنند و با انصراف از یارانه به او کمک مالی کنند. او گفت: «انصراف از یارانه به معنای کمک به دولت است، چون دولت یازدهم در مقطع کنونی در مضیقه مالی بوده و با توجه به کسری بودجه شرایط سختی را سپری می‌کند. پس در چنین شرایطی نمی‌تواند به روش دولت قبل به اجرای فاز دوم هدفمندی بپردازد چون در این صورت کسری بودجه‌اش تشدید شده و برای جبران آن باید دست خود را به سمت برداشت از منابع بانکی یا استقراض از بانک مرکزی دراز کند یا اینکه قیمت حامل‌های انرژی را با شدت بیشتری افزایش دهد که چنین موضوعی هم اکنون مدنظر دولت نيست؛ بنابراین بهتر است مردم با درک چنین شرایطی با انصراف از یارانه خود به دولت کمک کنند تا فشار مالی‌اش کم شود.»
این اقتصاددان افزود: «ادامه پرداخت یارانه به همه مردم به روش دولت قبل دور باطلی است که اگر مردم متوجه مضرات آن بر اقتصاد کشور و زندگی شخصی‌شان شوند متوجه خواهند شد که این دور باطل چگونه به بن‌بست اقتصادی خواهد انجامید.» غنی‌نژاد درخصوص نحوه هزینه‌کرد یارانه افرادی که انصراف می‌دهند؛ گفت: «گفتن این موضوع برای چیزی که هنوز تحقق پیدا نکرده ممکن است توقعاتی در جامعه ایجاد کند که اگر برآورده نشود یک بی‌اعتمادی دیگر را دامن بزند. اینکه برخی از مسوولان عنوان کرده‌اند مثلا منابع انصرافی در هر شهر را در همان شهر هزینه کنند کار درستی نیست و فعلا نباید در این رابطه به اظهارنظر پرداخت.»
در این باره بهروز هادی‌زنوز، استاد بازنشسته دانشگاه علامه می‌گوید: «در همه کشورها با افزایش قیمت حامل‌های انرژی اقشار ضعیف جامعه نمی‌توانند بار مالی را تحمل کنند و در زیر سایه افزایش هزینه برق، آب و تورم نفس بکشند به همین دلیل دولت برای یک دوران گذار به برخی اقشار یارانه اختصاص می‌دهد. باید توجه داشت این کمک‌های نقدی به همه قشرهای جامعه پرداخت نمی‌شود و تنها برخی از مردم را شامل می‌شوند آن هم فقط برای یک دوران گذار.» او افزود: «از آنجایی که دولت قبل در شناسایی افراد برخوردار و غیربرخوردار موفق عمل نکرد یارانه نقدی در ایران بیشتر قشرها را به‌طور مساوی پوشش داد و این موضوع به خودی خود ضعف قانون هدفمندی محسوب می‌شود.»
يارانه، پول نفت نيست
هادی‌زنوز درباره افزایش مجدد قیمت حامل‌های انرژی گفت: «دولت جدید در زمان روی کار آمدن خود با کسری بودجه مواجه شد و همین امر باعث شد در راستای گران شدن حامل‌های انرژی گام بردارد.» این اقتصاددان افزود: «در حال حاضر دولت امیدوار است با انصراف داوطلبانه مردم از یارانه این کسری بودجه را برطرف کند و با تعیین سقف عدالت اجتماعی را به جا بیاورد. از طرفی با انجام این صرفه‌جویی توام با تقویت بانک اطلاعاتی، سهم پرداخت هزینه تولید و سلامت را ارتقا دهد.» او با اشاره به اينكه برخي يارانه را پول نفت و حق خود مي‌دانند گفت: يارانه از محل پول نفت تامين نمي‌شود و مردم نبايد احساس كنند پول نفت حق آنهاست و بايد به صورت نقدي در اختيارشان قرار داده شود.
سوری: انصراف امري بجاست
داوود سوری، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف نیز درخصوص لزوم انصراف داوطلبانه مردم از یارانه‌ها گفت: «از گذشته‌ها به مردم همواره القا شده است پول نفت یکی از نعمت‌های خدادادی این سرزمین و حق طبیعی‌شان است و دریافت آن حلال بوده و می‌توانند از آن در بهبود زندگی خود استفاده کنند. حال با نهادینه شدن این باور در ذهن مردم، تغییر نگرش آن بسیار دشوار است.»
این اقتصاددان با بیان اینکه اجرای نادرست قانون هدفمندی یارانه‌ها از ابتدا اشتباه بوده است، گفت: «از آغاز طرح هدفمندی فضای تبلیغاتی رسانه‌ها، یارانه‌ها را سرمنشأ خیر و برکاتی عنوان کردند که بر سفره‌های خانوار سرازیر می‌شوند. مردم نیز این موضوع را ملکه ذهن خود کرده و آن را باعث خیر و برکت زندگی خود دانسته‌اند. از طرفی دیگر برخی خانوارها به این درآمد وابسته شدند که در شرایط کنونی اقتصادی کشور، قطع این وابستگی برای برخی خانوارها سخت است و معاششان را به خطر خواهد انداخت.» او توصیه کرد: «در شرایطی که دولت با کسری نقدینگی روبه‌رو است انصراف امری کاملا بجا محسوب می‌شود و اگر افراد حس می‌کنند نیازی به یارانه ندارند شایسته است انصراف خود را اعلام کنند و به دولت وکالت دهند تا کمک‌های نقدی را به مستحقان اختصاص دهد و منابع را به شکل مطلوبی استفاده کند.»
آمار انصرافی‌ها منطبق با پیش‌بینی دولت است
در پی اعلام آمار تایید نشده‌ای درباره ثبت‌نام یا انصراف دریافت یارانه نقدی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها این اخبار را رد کرد و گفت: «هنوز آمار و اطلاعاتی درباره میزان افراد ثبت‌نامی یا انصراف‌دهندگان به دست نیامده است.»
نرگس نجفی در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم درباره میزان ثبت‌نام‌کنندگان برای دریافت یارانه نقدی و انصراف‌دهندگان در مرحله دوم هدفمندسازی یارانه‌ها، اظهار کرد: «هنوز اطلاعات دقیقی در این مورد به‌دست نیامده و به همین دلیل نمی‌توان عدد و رقم مشخصی را در این زمینه اعلام کرد. البته بعد از اتمام فرصت 10 روزه سازمان هدفمندی یارانه‌ها برای ثبت‌نام یارانه نقدی می‌توان آمار دقیق تعداد انصرافی‌ها و ثبت‌نامی‌ها را اعلام کرد.»
او افزود: «هرگونه آمار و اطلاعات در این زمینه فقط از سوی ستاد یا سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام خواهد شد از همین رو تاکید می‌کنم مراکز دیگری که در این چند روز اخیر اعلام به ارائه برخی اعداد و ارقام در این خصوص کرده‌اند، مورد تایید ما نیست.»
سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها اضافه کرد: «از آنجا که روزهای 30 و 31 فروردین برای ثبت‌نام جا مانده‌ها اختصاص یافته نمی‌توان گفت که در روزهای مشخص برای گروه‌های تعیین شده دقیقا چه تعداد ثبت‌نام و چه تعداد انصراف داده‌اند؛ بنابراین آمار نهایی بعد از اتمام مهلت ثبت‌نام جامانده‌ها مشخص می‌شود.»
نجفی با اشاره به انتشار آمارهای نادرست در این زمینه در تعدادی از سایت‌های خبری و خبرگزاری‌ها تاکید کرد: «آمار و اطلاعاتی که در برخی سایت‌ها و خبرگزاری‌ها درباره تعداد ثبت‌نام کنندگان و انصراف‌دهندگان از دریافت یارانه نقدی منتشر شده، مورد تایید ما نیست.» سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها تاکید کرد: «الان نمی‌توانیم درباره آمار و اطلاعات انصرافی‌ها صحبت کنیم چراکه روزهای سی ام و سی و یکم فروردین‌ماه (زمان تعیین شده برای ثبت‌نام جامانده‌ها) آمار نهایی را مشخص می‌کند؛ اما به‌نظر می‌رسد میزان انصراف‌دهندگان از دریافت یارانه نقدی در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها با پیش‌بینی دولت تا حدود زیادی منطبق است.»
املاک قولنامه‌ای باید اعلام شود
سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها همچنین در گفتوگو با «ایرنا» گفت: «املاکی که در زمان ثبت‌نام یارانه مرحله دوم هدفمندسازی یارانه‌ها به صورت قولنامه‌ای خریداری شده و این قولنامه سندی مبنی بر مالکیت آن ملک است، باید در زمان ثبت‌نام اعلام شود.»
نجفی با بیان آنکه قولنامه به معنای خرید و داد و ستد وجوه است، اظهار کرد: «منظور از تملک ملک مسکونی تنها اسناد رسمی سازمان ثبت نیست و ملک قولنامه‌ای هم برای اعلام مالکیت ملک می‌تواند مدنظر قرار گیرد. سامانه ثبت‌نام یارانه دارای گزینه‌هایی برای تعیین وضعیت مالکیت املاک است و دارندگان این قولنامه‌ها نیز باید گزینه مربوطه را تکمیل کنند.»
دولت از زمان آغاز ثبت نام متقاضیان دریافت یارانه، با استفاده از رسانه‌ها، شخصیت‌های سیاسی، جامعه هنری و ورزشکاران برای انصراف متمولین و کسانی که از سطح درآمد نسبتا بالایی برخوردارند، تلاش هایی را صورت داد و کمپین هایی در این راستا شکل گرفت، با این وجود اما صف مردم برای ثبت نام یارانه نقدی، موج پیامک‌های طنز در اعتراض به شعار «نه به یارانه». انتشار اشعار و مطالبی در رد انصراف از یارانه در فضای مجازی، همگی حکایت از اصرار مردم به ثبت نام یارانه نقدی دارد.
دولت روحانی وارث شرایط پیچیده ای است که در شکل گیری آن نقشی نداشته است، این دولت معتقد است از بین بردن این شرایط پیچیده و بازگرداند اقتصاد به ریل درست خود نیازمند همراهی همدلانه مردم است، اتفاقی که به نظر می رسد تاکنون تحقق نیافته است. اکنون این پرسش مطرح است که ریشه‌های این رفتار جامعه را باید در کجا جست؟ چه عواملی دل کندن از ۴۵۵۰۰ هزار تومان یارانه را سخت می‌کند؟
کار‌شناسان دلایل مختلفی را برای مخالفت مردم با درخواست دولت مطرح می‌کنند. عده‌ای اوضاع آشفته اقتصاد و تورم بالا و عدم ثبات اقتصادی را دلیل احتیاج و ثبت نام برای دریافت یارانه نقدی عنوان می‌کنند.
برخی دیگر معتقد که ریشه این «نه» مردم به دولت را باید در جایی دیگری غیر از اقتصاد یافت. شکاف بی‌اعتمادی بین دولت و مردم که در سال‌های اخیر و متاثر از «فساد سه هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی» و «رانت خواری‌های دوره تحریم و ظهور افرادی چون بابک زنجانی» و همچنین «شفاف نبودن هزینه‌کرد ۷۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی در دولت قبل» عمیق‌تر شده را به عنوان دلیل مخالفت معرفی می‌کنند. اين عده معتقدند وقتی سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم به دولت کاهش پیدا کند شهروندان کمتر حاضر به فداکاری برای دولت هستند.
اما مردم چه می‌گویند؟ آیا دلیل مخالفت آن‌ها با انصراف از دریافت یارانه نقدی تنها اوضاع نا‌به سامان اقتصاد است یا اینکه اعتماد بخشی از جامعه با مشاهده اسراف‌ها، بی‌مبالاتی‌ها و ریخت و پاش‌ها در دستگاه‌های دولتی و شبه دولتی، سلب شده و مانع از پیوستن آن‌ها به کمپین «نه به یارانه» می‌شود.
کاربران فرارو نیز در پاسخ به سوال «چرا «دل‌کندن» از یارانه برای «ملت» سخت است؟» از دو منظر کلان اقتصادی و سیاسی پاسخ داده‌اند. تعدای زیادی از کاربران دلیل خود برای عدم انصراف از دریافت یارانه را بی‌اعتمادی به برنامه‌های دولت و نبود سیستم نظارتی دقیق بر اقتصاد و وجود مفاسد اقتصادی عنوان کرده‌اند.
بی‌اعتمادی مردم به دولت
عدم مدیریت صحیح و شفاف در کنار افزایش تحریم در هشت سال گذشته، از یک طرف باعث نا‌به سامانی اوضاع اقتصادی و همچنین ظهور مفسدان و ابربدهکاران بانکی شد. این عوامل به بی‌اعتمادی گسترده مردم به دولت دامن زد. نبود اعتماد میان دولت و مردم در عدم انصراف افراد تحصیلکرده و برخوردار مهم‌تر از دلایل اقتصادی است. تعداد زیادی از مخاطبان فرارو از فساد اقتصادی می‌گویند و عدم برخورد شفاف دولت با مجرمان اقتصادی. عامل پررنگی که باعث عمیق‌تر شدن شکاف اعتماد میان دولت و مردم شده است.
در همین مورد یکی از کاربران با انتقاد از دولت نوشت: «هر وقت با صراحت و شفافیت اسامی ۲ نماینده ایی که در اختلاس ۳۰۰۰ میلیاردی دست داشتند اعلام و اعمال مجازات شدند اولین کسی خواهم بود که ایمان می‌اورم تصمیم گیرندگان از صمیم قلب برای اکثریت مردم خواهان سازندگی کشور هستند و از دریافت یارانه انصراف خواهم داد.»
یکی از مخاطبان با اشاره به انحراف در قانون هدفمندی یارانه‌ها نوشت: «بنزین قبل از هدفمندی لیتری ۱۰۰ تومان بود حالا شده ۷۰۰ تومان یعنی ۷ برابر شده! آیا این پول کلان موجب افزایش کیفیت سوخت شد؟ موجب افزایش کیفیت خودرو‌ها و تولید خودروهای به روز و مدرن و کم مصرف شد؟ این پول کجا رفت؟ صرف عمران کجا شد؟ موجب تولید چند شغل و در کجا شد؟ بهترین راه صداقت با مردم هست حالا از طرف هر دولتی.»
یکی دیگر از کاربران با انتقاد از نبود برنامه ریزی صحیح دولت در امور اقتصادی در جواب سوال «چرا دل کندن از یارانه برای ملت سخت است؟» می‌نویسد: «بخاطر دروغ گویی مسئولین. بخاطر اینکه اول گفتند ما یارانه‌ای را که به کالا‌ها و خدمات می‌دهیم می‌خواهیم به خود مردم بدهیم تا خودشان دخل و خرجشان را مدیریت کنند. این حرف بالا‌ترین مقام اجرایی کشور بود. حالا می‌گویند نه کی این را گفته؟ یارانه مال اقشار کم درامد است. اما حتی اگر قبول کنیم یارانه مال اقشار کم درامد است با استانداردهای جهانی ۸۰% مردم ایران کم درامد هستند و یارانه حقشان است.»
کاربری به نام مهبود در توضیح دلایل خود برای بی‌اعتمادی به دولت می‌نویسد: «بزرگ‌ترین دلیل، عدم اعتماد مردم به ساختار دولت، نه لزوما شخص رییس جمهور، است. دولت حدود ۸۰ درصد بودجه سالانه را می‌بلعد. ولی:
۱) بازدهی ساختار دولت در کمترین حد ممکن است. یعنی ساختار ناکارامد.
۲) تمام فساد‌های مالی و اختلاس‌ها ی بزرگ در دولت رخ می‌دهد. یعنی ساختار فاسد.
۳) هیچ اقدامی برای اصلاح این ساختار ناکارامد و فاسد نمی‌کند و هیچ برنامه‌ای هم برای آن ارایه نداده است. به تازگی هم رییس امور استخدامی فرمودند استخدام‌های غیر ضرور احمدی‌نژاد سر جا خودشان هستند و استخدام‌های جدید هم در راه است.
خوب چرا مردم این همه حیف و میل و نا‌کارامدی را ببینند و به دولت اطمینان کنند.»
جیب بابک زنجانی!
افشا شدن فساد میلیاردی بابک زنجانی و فساد 3000 میلیاردی موجی از بی‌اعتمادی به دولت را به راه انداخته است.
کاربری در این زمینه می‌نویسد: «سه هزار میلیارد و یا بدهی آقای زنجانی به بیت المال چند تا یارانه من می‌شه که اگه من انصراف بدم کار مملکت درست می‌شه.»
کاربر دیگری می‌نویسد: «برای اینکه تمام فشار‌هایی که ملت در اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها متحمل شدند و نتیجه‌اش قرار بود در شکوفایی اقتصاد ملی و زندگی مردم متبلور شود همه گوله شد و رفت توجیب بابک زنجانی‌ها و امثالهم که خدا می‌داند چند تا هستند و کی برسه تا یکی دیگه بیاد بگم بگم راه بیاندازه و بازی رو با رفقاش به هم بزنه تا چند خاوری و چند زنجانی از پس پرده بیرون بیفته!»
نازنین، مخاطب فرارو می‌نویسد: «مردم دل بکنند که امثال زنجانی‌ها حالشو ببرند حداقل با دادن یارانه یادشون می‌افته که یک جایی در ایران واژه‌ای به اسم مردم هم وجود داره.»
احمدی‌نژاد عذرخواهی کند، انصراف می‌دهم!
برخی از مردم نیز اعتقاد دارند که هدفمندی یارانه‌ها از اول اشتباه به اجرا درآمد و ریشه تمام مشکلات اقتصادی را دولت احمدی‌نژاد می‌دانند. این دسته از افراد اعتقاد دارند که مقدار یارانه‌ها در این مدت افزایشی نداشته است، در حالی که قیمت‌ها چندین برابر رشد کرده‌اند و شرط انصراف از دریافت یارانه را بازگشت قیمت‌ها به قبل از هدفمندی می‌دانند.
یکی از مخاطبان فرارو با یادآوری تعبیرهای محمود احمدی‌نژاد درباره یارانه نقدی می‌نویسد: «احمدی‌نژاد می‌گفت: این پول ویژه است این پول امام زمان است پول با برکت است. پولی است که زمینه رشد جامعه است. این پولی که در حسابهای مردم است در آینده حداقل دو برابر می‌شود. ایشون بیاد بگه اشتباه کردم ما هم نمی‌گیریم!»
همچنین یکی دیگر از کاربران فرارو به نام احمد با انتقاد از احمدی‌نژاد می‌نویسد: «یارانه حق تمام مردم است می‌فهمید حق نه لطف.. قیمت‌ها رو برگردونن به روال سابق یارانه‌ها رو پس بگیرن یا حقوق‌ها رو هم اصلاح کنن و به قیمتهای جهانی نزدیک کنن در غیر اینصورت کل هدفمندی به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسه حداقل برای مردم هیچ فایده‌ای ندارد.»
در همین زمینه کابر دیگری می‌نویسد: «برای اینکه دولت قبل هم پیش از اجرای مرحله اول از مزایای آن می‌گفت و نتیجه آن برعکس شد. مثلا آقای احمدی‌نژاد می‌گفت الان قیمت دلار ۹۰۰ تومانه، زیاده با اجرای طرح هدفمندی این مقدار کاهش خواهد یافت.»
عدم امنیت اقتصادی
شرایط حاکم بر اقتصاد کشور موجب شده است به جز کارمندان دولت و نهادهای رسمی دولتی، دیگر سرپرستان خانوار از وضع درآمد خود در آینده اطلاع دقیق نداشته باشند. ممکمن است خانواده‌ای که امروز در دهک‌های درآمد متوسط به بالا قرار دارد طی ماه‌های آینده موقعیت فعلی خود را از دست دهد. طبیعتا سرپرست چنین خانواری به دلیل نااطمینانی نسبت به آینده، تمایل بیشتری به ثبت‌نام جهت دریافت یارانه خواهد داشت.
نظرات دسته دیگری از کاربران اشاره به همین موضوع دارد. عدم ثبات اقتصادی یکی از بزرگ‌ترین عوامل تهدید کننده امنیت اقتصادی خانواده هاست. تعدادی زیادی از خوانندگان با اشاره رشد بی‌منطق آمار تورم و افزایش قیمت‌ها، از وضعیت بد اقتصادی خود می‌گویند و حاضر به انصراف از دریافت یارانه نقدی نیستند.
یکی از کاربران فرارو با اشاره به عدم امنیت اقتصادی می‌نویسد: «برای چی حق بچه هامو که روز به روز زندگیشون سخت‌تر می‌شه ببخشم از کجا معلوم با این تورم ما هم سال دیگه زیر خط فقر نباشیم ما جون بکنیم یه عده بگردن یارانه بگیرن؟»
کاربر دیگری با اشاره به افزایش قیمت‌ها در چند سال گذشته می‌نویسد: «دریافت می‌کنم. چون دخل و خرج‌ام با هم نمی‌خواند. این حقوق که می‌دهند با خارج از کشور فرق می‌کند اینجا. حقوق یک کارگر نهایت ۵۰۰ یا ۶۰۰ تومن است. این مبلغ را مثلا‌ً یک خانواده سه چهار نفری خیلی به کارشان می‌آید در یک ماه. خیلی به دردشان می‌خورد. وقتی می‌بینم اجاره خانه و نمی‌دانم قیمتهای سر به فلک کشیده به کارم می‌آید. باید بگیرم. نگیرم ضرر کردم.»
سه ماهی می‌شود که بابک زنجانی در اختیار دستگاه قضایی قرار دارد اما پیش از آن در بخش‌های مختلف مشغول به کار بوده. از خرید باشگاه راه‌آهن که حالا نامش راه‌آهن سورینت شده تا تلاش برای لابی و خرید پرسپولیس که در نهایت راه به جایی نبرده. اما هر چه باشد تیم همراه بابک زنجانی از ورزشی‌ها هستند و آنهایی که دستی در این کار دارند.
بابک زنجانی با بسیاری از مسوولان و اهل ورزش، عکس یادگاری انداخته. حضورش در ورزش، ابتدا کمرنگ بوده و رفته‌رفته با خرید باشگاه راه‌آهن، پر رنگ‌تر شده، این رنگ و لعاب تا جایی رسید که او با وساطت رویانیان دست به کار رایزنی خرید پرسپولیس شد. به‌ویژه سه ماه بی‌وزیربودن وزارتخانه فرصت خوبی برای او و برخی رایزنی‌ها در پس پرده بود. اما گودرزی، وزیر ورزش دولت حسن روحانی بالاخره از بهارستان رای اعتماد گرفت و نقشه‌های زنجانی نقش بر آب شد. از یکسو قوه‌قضاییه دست به کار دستگیری زنجانی شد و از سوی دیگر گودرزی روی خوشی به رویانیان نشان نداد و او هم در نهایت استعفا داد تا برای مدتی از حال و هوای ورزشی کشور خداحافظی کند.
«امیرعباس سلطانی» به دلایلی از بازگو کردن جزییات بیشتر درباره اسناد به دست‌آمده امتناع کرده و به «شرق» می‌گوید: «بابک زنجانی نه تنها در نفت و تامین اجتماعی که حالا حسب اسناد در بخش ورزش نیز حضور داشته و تخلف‌هایی در این زمینه گزارش شده. البته زنجانی مثل همیشه تنها نبوده و از حمایت برخی بهره‌مند شده که قصد نداریم تا پایان کار، اسامی و جزییات بیشتری بگوییم چرا که احتمال از بین رفتن برخی اسناد دیگر وجود دارد.»
البته سخنان رییس کمیسیون اصل 90 نیز بر آنچه سلطانی گفته، صحه می‌گذارد. او نیز در پاسخ به «شرق» درباره اینکه چرا پرونده فوتبال در کمیسیون اصل 90 از سوی حمید رسایی محرمانه اعلام شده، می‌گوید: «چیز محرمانه نداریم، اما برخی مدیران باشگاه‌ها و مسوولان فدراسیون در جلسه‌های کمیسیون حضور داشته‌اند. آنچه تا اینجای کار برای ما محرز شده، فساد مالی دامن‌گستر است؛ از تخلف مالی گرفته تا برخی رانت‌ها.»
او البته پیشتر از واگذاری شرکت هواپیمایی قشم و باشگاه فوتبال راه‌آهن پس از برآوردهای مالی اولیه خبر داده بود: «تیم فوتبال راه‌آهن در شرف واگذاری است، البته قیمت‌گذاری مبنایی دارد که برای واگذاری باید دیون را کسر کرده یا با همان دیون با خریدار توافق شود.» البته مسوولان باشگاه راه‌آهن حرف و حدیث‌های دیگری دارند و از آنچه بر سر باشگاه آمده، گله‌مندند.
زنجانی تا اینجای کار دومیلیاردو400میلیون‌یورو بدهی دارد و آنطور که رییس کمیسیون اصل 90 به «شرق» خبر داده، منابع مالی‌اش هم در هیچ کجای دنیا بلوکه نشده است.
اما ماجرای فساد در ورزش ایران این روزها نه تنها در بحث بابک زنجانی که در کمیسیون اصل 90 مجلس هم در حال پیگیری است. فساد دامنه‌دار در ورزش نکته‌ای است که محمدعلی پورمختار، رییس کمیسیون اصل 90 در گفتوگو با «شرق» به آن اشاره دارد: «متاسفانه پرونده فوتبال در اصل 90 خیلی با حاشیه همراه شده. به همین خاطر فعلا در مرحله تحقیق هستیم.»
البته ماجرای حضور زنجانی در ورزش تا فاش‌شدن جزییات تازه از ردپای او در این مسیر، غیرشفاف است. پیگیری‌ها درباره فساد در ورزش این روزها هم در ماجرای پرونده بابک زنجانی و هم در کمیسیون اصل 90 در حال پیگیری است. جلسه‌های محرمانه زیادی تا به امروز در اتاق اصل 90 برگزار شده و خبر خاصی به بیرون درز نکرده. «بابک زنجانی» حسب اتفاق و گستردگی تخلفها گاهی در یکی، دو کمیسیون حرف مشترک بوده. حالا باید دید اصل نودی‌ها هم درباره زنجانی رازهای مگو دارند یا باز هم تنها سرنخ‌ها به دست سلطانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس می‌رسد.
تیم ویژه‌ای در مجلس همین حالا مشغول پیگیری پرونده بابک زنجانی است؛ فردی که گویا تنها یک شخص نبوده و شبکه‌ای مافیایی از او پشتیبانی می‌کنند. حسین دهدشتی، عضو کمیته ویژه پیگیری پرونده زنجانی نیز به «شرق» می‌گوید: «اینکه فکر کنیم، یک‌نفر در ایران با هر میزان سطح آی‌کیو و تعامل اجتماعی می‌توانسته تنهایی به چنین ثروتی برسد، خیال خام است. بنابراین کمیته ویژه بنا دارد تا پشت پرده‌های ماجرای بابک زنجانی را مشخص کرده و به رانت‌ها و همکاری‌های مورد‌دار رسیدگی کند.»
بابک زنجانی همواره تاکید داشته که دومیلیاردیورو از پول نفتی که دولت محمود احمدی‌نژاد برای دورزدن تحریم‌ها به او واگذار کرده بود، در خارج از کشور بلوکه شده اما آنطور که پورمختار گفته کل این ماجرا دروغ است. بابک زنجانی دی‌ماه گذشته به اتهام «جرایم اقتصادی» بازداشت شد. اصل اتهام او بدهی به وزارت نفت است و در حال حاضر ردپای او در تامین‌اجتماعی، ساخت برخی فیلم‌ها و ورزش هم به چشم می‌خورد. سلطانی پیش از این تاکید کرده بود که زنجانی مورد حمایت گروهی بزرگ بود و تنها «ویترین» این گروه به‌شمار می‌آمده.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
دوشنبه 28,اکتبر,2024